Sự lắng nghe của trẻ thông việc trẻ chú ý – nhận thức âm thanh
Việc giúp trẻ từ nhỏ cảm nhận được các âm thanh xung quanh mình rất quan trọng, trẻ sẽ nghe và phân biệt được các âm thanh khác nhau, những âm vực khác nhau. Điều đó sẽ giúp trẻ nhận biết tốt các âm thanh ban đầu của trẻ thúc đẩy sự lắng nghe của trẻ. Hỗ trợ cho việc lắng nghe các âm thanh lời nói và việc tập nói của trẻ sau này.
Các bài tập không chỉ hỗ trợ cho các bé có khó khăn về ngôn ngữ mà cũng rất cần thiết cho trẻ sơ sinh đến 1 tuổi. Tùy vào độ tuổi và mức độ của từng trẻ chúng ta nên linh hoạt để phù hợp với trẻ .
- Kích thích thính giác tổng hợp (hát và nói chuyện với trẻ)
Việc cần làm:
1. Hát, đọc thơ hoặc các bài thơ dành cho trẻ cho trẻ nghe.
2. Cho trẻ nghe âm thanh của một chiếc máy nhịp hoặc đồng hồ. Cách này có thể giữ cho trẻ yên lặng khi trẻ đang ầm ĩ.
3. Thay đổi giọng điệu khi nói chuyện với trẻ. Giọng điệu có vai trò quan trọng hơn các từ ngữ được sử dụng (ở giai đoạn phát triển này).
4. Nói chuyện hoặc hát cho trẻ nghe khi bạn tắm hoặc mặc quần áo cho trẻ, và khi bạn cho trẻ ăn và ru trẻ.
- Kích thích thính giác tổng hợp (dùng các đồ chơi có âm thanh)
Việc cần làm:
1. Buộc một quả chuông vào giầy của trẻ.
2. Cho trẻ nghe tiếng chuông gió.
3. Cho trẻ chơi các hình khối có gắn chuông.
4. Đặt một chiếc trống lắc nhẹ vào tay trẻ.
5. Nói chuyện với trẻ hoặc rung chuông từ khác vị trí khác nhau của căn phòng. Để ý xem trẻ có thể nghe và dõi theo bằng mắt.
6. Để trẻ vò nắm giấy lau tay.
7. Mở đài hoặc đĩa CD, nhưng không liên tục mở nhạc.
- Nhìn theo hướng âm thanh hoặc cử động cơ thể để phản ứng với âm thanh
Việc cần làm:
1. Rung một chiếc chuông ở khoảng cách cách xa 30-45 cm.
2. Trò chuyện với hoặc nói tên trẻ, “________, nhìn kìa!”
3. Vỗ tay hoặc gõ nhẹ lên một vật.
4. Bóp một đồ chơi tạo âm thanh.
5. Thổi còi.
6. Bắt đầu bằng cách tạo ra các âm thanh trên ở khoảng cách cách trẻ 30 đến 45cm. Khi trẻ chú ý đến những âm thanh rất gần mình, hãy tăng khoảng cách giữa vật tạo âm thanh và trẻ.
7. Ban đầu có thể trẻ chỉ trở nên hiếu động hơn, và chưa nhìn theo hướng âm thanh phát ra.
8. Hãy giúp trẻ bằng cách nhẹ nhàng xoay đầu trẻ theo hướng phát ra âm thanh nếu trẻ không tự mình làm điều đó.
9. Cho trẻ nghe một loạt âm thanh đa dạng. Thường xuyên thay đổi âm thanh làm cho chúng luôn mới và thu hút trẻ.
- Nhìn vào người đang nói hoặc chuyển động để cố gắng thu hút sự chú ý
Việc cần làm:
1. Đứng ở vị trí sao cho trẻ có thể nhìn thấy bạn. Cất tiếng gọi trẻ. Nếu trẻ không nhìn bạn, nhẹ nhàng nắm lấy cằm của trẻ và xoay đầu trẻ về phía bạn. Cách điệu các hành động và lời nói sao cho trẻ tiếp tục chú ý đến bạn.
2. Giơ những đồ vật nhiều màu sắc trước mắt trẻ để cho trẻ có được kỹ năng tập trung.
3. Liên tục nói tên trẻ cho trẻ nghe. Thay đổi âm điệu và hình thức thể hiện trong khi nói cho đến khi trẻ nhìn bạn.
4. Hạ thấp đầu của bạn gần sát mặt trẻ và nhanh chóng di chuyển ra khỏi tầm quan sát của trẻ. Sau đó lại cúi sát mặt trẻ và nói “xin chào” hoặc “ú òa”. Lặp lại hành động này cho đến khi trẻ bắt đầu nhìn bạn. Sau đó giữ ở vị trí mà trẻ có thể nhìn thấy, mỉm cười và thủ thỉ nói chuyện với trẻ.
- Phản ứng lại giọng nói của người lớn bằng cách cử động cơ thể hoặc ngừng khóc
Việc cần làm:
1. Khi trẻ đang làm ầm ĩ, cất tiếng gọi để thu hút trẻ chú ý, song lưu ý cần bảo đảm ở trong tầm quan sát của trẻ và nhanh chóng chú ý đến trẻ. Dần dần tăng khoảng thời gian giữa việc thu hút trẻ và chú ý thực sự đến trẻ.
2. Bất cứ khi nào bạn tiến đến chỗ trẻ, hãy gọi hoặc nói chuyện với trẻ. Tiếp đó nên có một vài tiếp xúc trực tiếp, đặt một đồ chơi sao cho trẻ có thể nhìn thấy, lật trẻ lại, cù trẻ hoặc bồng trẻ lên.
3. Khi trẻ khóc, hãy nói với trẻ bằng một giọng nhẹ nhàng. Vỗ nhẹ vào trẻ khi bạn nói với trẻ. Nếu trẻ không nín, hãy bế trẻ lên. Cùng lúc, hãy để trẻ thấy tiếng nói của bạn đồng hành với sự có mặt của bạn. Dần dần trẻ sẽ cảm thấy thoải mái khi chỉ cần nghe tiếng bạn nói.